کنجد (Sesame) گیاهی یکساله و با ارتفاع حدود یک متر است. برگهای کنجد بیضی، باریک و نوک‌تیز است و انتهای ساقه‌اش کرک دارد. گل‌هایش سفید و یا قرمز و بطور تک‌تک در کناره برگ‌هایش رشد می‌کند. میوه‌های کنجد بصورت کپسول و حاوی دانه‌های کوچک، صاف و بیضی است که در واقع همان دانه کنجد است.
وطن اصلی آن هند است و از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است. ولی در حال حاضر چین بزرگترین تولید کننده آن شناخته می‌شود. در ایران نیز کنجد تولید می‌شود و بیشتر مصرف خوراکی دارد و در تهیه روغن و حلوا ارده استفاده می‌شود. در کانادا از کره کنجد غذای مناسبی برای رشد بچه‌ها محسوب می‌شود.
خواص دارویی کنجد
از نظر طب قدیم ایران کنجد گرم و تر است و چون کنجد ارزش غذایی بالایی دارد در اغلب کشو‌رهای فقیر به عنوان جایگزین گوشت استفاده می‌شود
– برای چاق شدن و در تقویت نیروی جنسی موثر است
– مصرف روزانه یک قاشق سوپ‌خوری مخلوط کنجد آسیاب شده، سرکه و مغز بادام پوست کنده شده (نصف وزن کنجد) برای رفع قولنج مناسب است
– گرفتگی صدا را از بین می‌برد
– معده و روده را نرم می‌کند
– برگ کنجد را اگر به سر بمالید باعث رشد و سیاهی موی می‌شود
– باعث کاهش فشار‌خون می‌شود
– ضد‌رماتیسم است
– برای ناراحتی‌های کیسه‌صفرا مفید است
– مصرف دم‌کرده برگ کنجد اسهال خونی را برطرف می‌کند
– روغن کنجد برای تنگی نفس و سرفه خشک و زخم ریه مفید است
– روغن کنجد برای سوزش ادرار مفید است
– کنجد برای معده‌های ضعیف و حساس مناسب نیست چون سنگین و دیر هضم است و توصیه می‌شود اینگونه افراد باید آنرا با عسل و سرکه میل کنند.
ترکیبات شیمیایی کنجد
کنجد حاوی پروتئین، ویتامین‌های F,E,D,B و لسیتین است . مقدار روغن موجود در آن در حدود 50 % است. روغن کنجد یکی از روغن‌های غیر اشباع و مفید برای بدن است چون این روغن نه تنها کلسترول بدن را بالا نمی‌برد بلکه باعث کاهش آن هم می‌شود. این روغن در آمریکای شمالی و کانادا مصرف بسیار بالایی دارد.
برای تهیه روغن آن اغلب دانه‌ها را می‌شویند تا رنگ روی آن از بین برود و بعد دانه‌ها را آسیاب می‌کنند و در آب می‌ریزند تا پوست آن روی آب و جدا شود . سپس دانه‌های خشک شده را در آبجوش می‌ریزند و خمیر می‌کنند. این خمیر را تحت فشار قرار می‌دهند تا روغن‌اش جداشود. به این نوع روغن سرد یا فشار اول می‌گویند . از تفاله باقی‌مانده تحت اثر فشار و گرما روغنی بیرون می‌کند که آنرا روغن گرم یا فشار دوم می‌گویند البته ارزش غذایی آن از روغن سرد کمتر است. معمولا تفاله باقی‌مانده این مرحله صرف علوفه دام‌ها خصوصا گاوهای شیرده می‌شود چون سرشار مواد پروتئینی است.
مضرات کنجد:
۱. وزن ناسالم
این دانه‌های سبک، دارای کالری و چربی اشباع بالایی هستند. ۱۰۰ گرم دانه کنجد که فقط یک مشت دانه سالم یا پودر آن است، ۵۹۰ کالری دارد. همین مقدار کنجد، ۸ گرم چربی اشباع دارد که حدود ۴۰ درصد مصرف مجاز روزانه را تشکیل‌می‌دهد. بنابراین، گنجاندن دانه کنجد در رژیم غذایی می‌تواند باعث افزایش وزن ناسالم شود.
۲. سرطان روده:
مصرف منظم کنجد در مقادیر زیاد می‌تواند به روده بزرگ آسیب برساند. محققان دریافتند که خوردن ۱۵ نانوگرم کنجد در روز می‌تواند باعث التهاب روده بزرگ شود که به بیماری‌های کشنده‌ای مانند سرطان روده بزرگ می‌انجامد. این یکی از خطرناک‌ترین مضرات کنجد است زیرا می‌تواند باعث مرگ شود.
۳. دیورتیکولیت:
کنجد می‌تواند با ایجاد دیورتیکولیت، بر سلامت روده بزرگ تاثیربگذارد. این یک مشکل خاص پزشکی است که باعث ایجاد کیسه‌‌های دردناکی در دیواره داخلی روده بزرگ می‌شود. این باعث انقباض، درد شکمی، یبوست و غیره می‌شود. بنابراین، مصرف کنجد خود را منظم کنید تا نیازی به جراحی نباشد.
۴. واکنش‌های حساسیتی:
حساسیت، یکی‌دیگر از مضرات مصرف کنجد است. اگر به کنجد حساسیت داشته‌باشید، چه با مصرف دانه کنجد‌کامل چه روغن آن، احتمال زیادی دارد که به حساسیت‌های مختلف دچار شوید (مانند مشکلات گوارشی، التهاب چشم، آبریزش بینی، آسم و غیره). بنابراین، در چنین موقعیتی، از مصرف کنجد خودداری کنید.
۵. آنافیلاکسی:
آنافیلاکسی، یک آلرژی شدید است که به‌دلیل مصرف کنجد به‌وجودمی‌آید. تمام بدن تحث تاثیر این واکنش حساسیتی شدید و سریع قرارمی‌گیرد. این باعث خس‌خس، افت فشار خون، گرفتگی سینه و غیره می‌شود و گلو و مجاری تنفسی فرد را مسدودمی‌کند. درنتیجه، شخص دچار خفگی می‌شود که ممکن است به مرگ بینجامد.
۶. عفونت آپاندیس:
خوب، این خیلی مشکل شایعی نیست اما ممکن است برخی افراد با خوردن بیش از حد کنجد، دچار عفونت آپاندیس شوند. گاهی وقت‌ها، ممکن است چند عدد از دانه‌های کنجد، به عضوی بچسبند که ممکن است باعث عفونت‌های خفیف تا شدید شود.
۷. اسهال:
به گفته دانشمندان، کنجد دارای خواص ملین است. به این معنا که مصرف بیش از مقدار مجاز روزانه کنجد می‌تواند باعث شل‌شدن مدفوع و گاهی اوقات اسهال شود. بنابراین، هنگامی که کنجد را در رژیم غذایی خود دارید، آن را در مقدار مناسب مصرف‌کنید.
۸. دانه‌های پوستی:
کنجد می‌تواند بر پوست نیز تاثیربگذارد. اگر مقدار زیادی کنجد را در غذا استفاده کنید یا محصولاتی که حاوی روغن کنجد هستند بخورید، ممکن است به دانه‌های پوستی همراه با خارش و قرمزی دچارشوید.
۹. ریزش مو:
خیلی از ما برای سلامت موهای‌مان از کنجد سیاه استفاده می‌کنیم. اما استفاده بیش‌ازحد از این دانه می‌تواند نتایج معکوسی داشته‌باشد. این می‌تواند باعث عدم تعادل هورمونی شود که پوست سر را چرب و فولیکول‌های مو را خشک‌می‌کند. درنتیجه، سرعت ریزش مو، به میزان زیادی افزایش‌می‌یابد. این ممکن است باعث طاسی کامل شود.
۱۰. سقط جنین:
گفته‌می‌شود خوردن کنجد در سه ماهه اول بارداری، برای سلامتی مضر است. گاهی وقت‌ها باعث سقط جنین می‌شود.
نظرات کاربران